Vraag en antwoord

Uw vraag gaat eigenlijk over de noodzaak van toepassing van (bepaalde) risicoreducerende maatregelen op een machine. Allereerst moet de vraag beantwoord worden of het gaat om een nieuwe of bestaande machine. In het geval van een nieuwe machine/installatie is navolging van de maximale eisen uit de Machinerichtlijn wettelijke vereist omdat deze eisen zijn opgenomen in het Warenwet Besluit Machines. De Machinerichtlijn vereist bij de keuze van de risicoreducerende maatregelen toepassing van de stand der techniek. De stand der techniek is vastgelegd in diverse Europese EN-normen. Hierin zijn zeker bij de C-normen heldere minimumeisen weergegeven. Kortom, als je als machinebouwer een machine bouwt is navolging van de ‘stand der techniek’ een must. Als het gaat om een bestaande machine is navolging van de minimum voorschriften uit de Arbeidsmiddelenrichtlijn verplicht. Deze eveneens wettelijke eisen zijn opgenomen in het Arbobesluit van de Arbeidsomstandighedenwet. In het verleden werden in de Arbobeleidsregels direct Europese EN-normen gekoppeld aan eisen uit het Arbobesluit. Nu geldt als algemene regel dat aanpassingen van machines moeten worden uitgevoerd volgens de ‘stand der techniek’ (lees: Europese normen).

Een enkelvoudige sensor kan een SIL 2 of PLd halen doordat er sprake is van automatische diagnose van fouten in de sensor of in externe logica. Volgens tabel 5 van de norm EN 62061 dient een eenkanalig systeem een Safe Failure Fraction van tussen 90% en 99% te bezitten om een SILclaim van SIL 2 te kunnen behalen. Heel vaak wordt er bij het opgeven van een SIL of PL level van een sensor uitgegaan van een stuk detectie in veiligheidslogica. Het verdient aanbeveling om de gebruiksaanwijzing van de sensor goed door te lezen en vast te stellen welke maatregelen je als gebruiker moet nemen.
Sensoren volgens NAMUR (Normenarbeitsgemeinschaft für Mess- und Regeltechnik in der Chemischen Industrie) laten een bepaalde stroom door. Door dit stroomverbruik zijn de sensoren ongevoelig voor de voedingsspanning. Er worden vier werktoestanden onderscheiden, zodat ook een defecte sensor door een analoge veiligheidsingang wordt gedetecteerd. De stroomwaarden resulteren in een bepaalde melding of conclusie, te weten:
−Stroom <0,1 mA                  ⇒ Draadbreuk, stuurkring open −Stroom > 0,1 en <1,65 mA  ⇒ Sensor operationeel, geschakeld/detectie (logische 1) −Stroom > 1,65 en < 8 mA    ⇒ Sensor operationeel, niet geschakeld/geen detectie (logische 0) −Stroom >8 mA                     ⇒ Kortsluiting er loopt een maximale stroom.
Een sensor kan onveilig in storing raken zonder defect te zijn en niet worden opgemerkt ondanks de NAMUR sensor. Dergelijke fouten worden kunnen worden ondervangen bijvoorbeeld door een gescheiden testkanaal te realiseren.

Wij hebben diverse metaalbewerkingsmachines zoals conventionele draaibanken, kolomboor-, frees- en slijpmachines in onze opleidingsschool. Aan welke eisen/wetgeving moeten deze voldoen?
In de leerschool van ons bedrijf staan diverse metaalbewerkingsmachines opgesteld, zonder CE-markering en zonder afschermingen bij ronddraaiende delen.
Tevens staan er ook metaalbewerkingsmachines opgesteld met een CE-markering en met afscherming. Echter, deze afscherming is niet voorzien van een beveiligingsinrichting (interlocking).
Vragen
1. Wat schrijft de Nederlandse wetgeving voor bij metaalbewerkingsmachines die al ver voor 1995 zijn aangeschaft en staan opgesteld in onze leerschool. De machines worden dagelijks gebruikt en zijn in bedrijf zonder afscherming van de draaiende delen.
2. Wat zijn de eisen in de Nederlandse wetgeving voor de technische aanpassingen van bestaande metaalbewerkingsmachines, zodanig dat er veilig mee gewerkt kan worden.
3. Vallen deze aanpassingen van bestaande machine dan onder de definitie van een substantiële wijziging?