Voorkomen van arbeidsongevallen kan beter
Bedrijven kunnen nog steeds veel verbeteren op het gebied van het voorkomen van arbeidsongevallen. Dat concludeert de Inspectie SZW in de Monitor arbeidsongevallen 2020 die op 28 juli is gepubliceerd.
Vorig jaar zijn er 3655 arbeidsongevallen bij de Inspectie SZW gemeld. Er overleden 54 mensen als gevolg van een ongeval tijdens het werk. Door de verschillende lockdowns en het thuiswerken is het aantal ongevallen lager dan voorgaande jaren.
Er vinden relatief veel ongevallen plaats in kleine bedrijven en in de sectoren afvalverwerking, bouw, industrie en landbouw, bosbouw en visserij. Dit zijn ook sectoren waar veel risicovol werk voorkomt. Jongeren tussen 15 en 24 jaar zijn betrekkelijk vaak slachtoffer van ongelukken tijdens het werk, evenals werknemers van 55 jaar en ouder. Daarnaast zijn uitzendkrachten relatief vaak slachtoffer. Ook in 2020 vonden veel ongevallen plaats waarbij slachtoffers vielen van hoogte of werkten met machines.
Ongevallen met machines
Bij de ongevallen met een machine was meestal sprake van contact met bewegende delen van een machine. Dit heeft vaak ernstige gevolgen. Bij een aanzienlijk deel van de slachtoffers is sprake van blijvend letsel, zoals amputatie van vingers of handen. Slachtoffers van machineongevallen waren in ongeveer de helft van de gevallen de machine aan het bedienen, de andere helft was bezig met schoonmaak of onderhoud. In dat laatste geval stond de machine vaak nog aan of standby, terwijl het slachtoffer dacht dat de machine uit stond. Veel voorkomende oorzaken van deze ongevallen zijn het betreden van de gevarenzone van de machine of mankementen aan de fysieke afscherming. In bijna de helft van de ongevallen was sprake van een combinatie van beide.
Vallen van hoogte
Vallen van hoogte heeft meestal betrekking op vallen van een ladder, trapje of opstapje. Belangrijke oorzaken van het vallen van een ladder zijn het verliezen van de balans of het ontbreken van voldoende maatregelen. Zo was de ladder in veel gevallen niet goed beveiligd tegen wegschuiven of inklappen of de ladder was niet goed neergezet. Net als bij machine-ongevallen wordt aan een combinatie van voorwaarden niet voldaan. Niet alleen werd er relatief vaak gewerkt op een ladder terwijl dit niet de bedoeling was, ook werd de ladder vaak niet veilig gebruikt. Slachtoffers die vallen van een dak, vloer of platform, lopen vaak ernstig letsel op. Vaak verloor het slachtoffer de balans bij het uitvoeren van een activiteit, gleed uit of struikelde. Ook ontbrak regelmatig de randbeveiliging. De val was vaak van tweeënhalf meter of hoger. In een kwart van de bijna 100 ongevallen heeft dit geleid tot blijvend letsel bij het slachtoffer.
RI&E
Uit een analyse van de arbeidsongevallen in 2020 blijkt dat bedrijven diverse maatregelen hadden kunnen nemen die het risico op een ongeval kunnen beperken. Dat begint bij een goede inventarisatie van de gevaren op de werkvloer en een plan van aanpak om die te beperken of te vermijden: de zogenoemde risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E). Ongeveer de helft van de werkgevers, met name van kleine bedrijven, heeft geen RI&E of heeft de risico’s van de machine niet benoemd. Daarbij neemt bijna 30% van de bedrijven, opnieuw met name kleine bedrijven, geen of onvoldoende maatregelen om de machineveiligheid te beheersen. Als het niet mogelijk is om maatregelen aan de bron te nemen, moeten bedrijven hun risico’s zoveel mogelijk beperken. Dit kan door een veilige inrichting van de arbeidsplaats en het gebruik van collectieve of persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals vangnetten of veiligheidsgordels. De analyses van ongevallen laten zien dat ook hier zaken fout gaan. Zo ontbreekt regelmatig goede dakrandbeveiliging of fysieke afscherming bij machines.
De conclusies uit de Monitor arbeidsongevallen neemt de Inspectie SZW uit oogpunt van preventie mee in actieve inspectieprojecten en de gedifferentieerde aanpak van arbeidsongevallen.
Klik hier voor de Monitor arbeidsongevallen 2020
bron: inspectiewerkt.nl